Yatılı Fizik Tedavi Merkezi, Yatalak Hasta Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi, Evde fizik Tedavi Merkezi Arıyorsanız Bizi Arayın. DESTEK HATTI
OMİRİLİK YARALANMALANMASI(Spinal Kord Yaralanması)NEDİR?
Omurilik yaralanmaları travmalara, enfeksiyöz hastalıklara, tümöre, damarsal problemlere, toksik maddelere maruziyete, omurgayla ilgili fiziksel problemlere ve daha bir çok faktöre bağlı olabilceği gibi bazende idiopatik yani nedeni bilinmeyen durumlardan dolayıda oluşabilmektedir. Yazımızda omurilik yaralanmalarının nedenleri, seviyelere göre spinal kord yaralanması incelenmesi, sınıflandırılması, spinal kord yaralanması değerlendirilmesi, spinal kord yaralanması rehabilitasyonu gibi konulara değineceğiz.
Huzurevi mi arıyorsunuz?
Aradığınız huzurevini Sosyal Hizmet Uzmanlarımızın danışmanlığı ve referansı ile bulmak için arayın.
+90 552 221 88 33 – +90 212 873 05 07
Omurilik(Spinal kord) Yaralanmalarının Nedenleri :
-Düşmeler,şiddete maruz kalma,sportif aktivitelerdeki kazalar gibi durumlara bağlı travmatik nedenlerden
-Meningosel,spondilolistezis ve skolyoz gibi konjenital ve gelişimsel nedenlerden
-Enfeksiyona bağlı ,dejenerasyona bağlı,atrojenik,tümörlere bağlı,psikolojik,damarsal,toksit maddelere maruz kalmaya bağlı ortaya çıkan edinsel nedenlerden oluşabilmektedir.
Omurganın ve omuriliğin anatomisi :
-Omurgayı incelediğimizde 7 cervikal,12 torakal,5 lumbal,5 sacral ve 2 coxigeal omurdan oluşmaktadır.
–Sinir köklerine baktığımızda ise 8 servikal, 12 torakal, 5 lomber, 5 sakral sinir kökü bulunmaktadır.
-Arka kökü ise vücüttan afferent (duyu) mesajları
-Ön kökü ön boynuz hücrelerinden efferent (motor)
-Dermatomlar
-Refleksler
Omurilik(Spinal kord) yaralanmasının sınıflandırılması :
-Tetrapleji-Quadripleji: Fonksiyon kaybının 4 ektremitede bazen boyunuda içine alarak 5 eksremitede oluşmasını ifade eder.Cervikal bölge dediğimiz boyun bölgesindeki hasara bağlı olarak meydana gelir.Boyun,kollar,bacaklar,gövde ve pelvis bölümündeki organların hem motor hem de duyusal fonksiyonlarında azalma meydana gelebilir.Biz buna tetraparezi;bu bölümlerdeki motor ve duyusal fonksiyonların tamamen kaybolmasına ise tetrapleji diyoruz.Komplent(tam) ve inkomplent (tam olmayan)şekillerinde görebiliriz.
-Parapleji: Alt ekstremitelerde meydana gelen fonksiyon ve duyusal kaybı ifade eder.Toraks dediğimiz sırt,lomber bölge dediğimiz bel bölgesi ve diğerlerine göre daha az görlen sakral bölge kalça bölgesinde meydana gelen hasar sonucu meydana gelmektedir.
Yaralanmanın meydana geldiği hastada gövdede,bacaklarda ve pelvik bölge dediğimiz kalça bölgesinde motor ve duyusal problemler ortaya çıkar. Parapleji kauda equina gibi hastalıklardada ortaya çıkabilir.
Spinal Kord Yaralanması Değerlendirilmesi :
Değerlendirme yapılırken ilk olarak hastadan veya yakınından ayrıntılı olarak anamnez alınmalıdır.Tıbbi durumu hakkında ayrıntılı bilgi alınır ve değerlendirme yapılarak tıbbi durumu saptanır.Bulguları,bu bulguların sürekliliği,ilerleyişi takip edilir.Ağrının varlığı durumunda yeri belirlenir ve ağrı değerlendirilir.Hastanın detaylı bir şekilde incelenmesiyle tüm sistemlerindeki(solunumu,dolaşımı,sindirimi…)problemler saptanır.
Hastanın Klinik Muayenesi :
-Hastanın Nörolojik Seviyesi: İncelediğimizde hastanın vücudunun sağ ve sol tarafındaki hem motor hem de duyusal fonksiyonların sağlam kaldığı en distaldeki segment nörolojik seviyeyi gösterir.
-Hastanın Duyusal Seviyesi:İncelediğimzde sağ-sol taraftaki normal duyu fonksiyonu sağlam olan en distal segment bize duyusal seviyeyi gösterir.
-Hastanın Motor Seviyesi: O bölgenin üstündeki tüm kas gruplarının normal olduğu durumlarda iki taraftaki motor fonksiyonun en az 3 değerinde olduğu en distaldeki anahtar kas belirler.
-Hastanın İskelet Seviyesi: Radyolojik tespitlerle anormal durumun tespit edildiği ilk seviye belirleyicidir.
Hastanın Nörolojik Muayenesi :
–Duyu muayenesi sağ-sol 28 dermatomda iğne batması testleriyle
–Motor muayenesi sağ-sol tarafta 10 miyotomda motor kuvvetin tespit edilmesiyle
–Rektal muayenesi anal mukakutanöz bileşkenin duyusu ve eksternal anal sfinkterin kasılmasıyla belirlenir.
Hastanın Duyu Muayenesi:
Hastanın duyu muayenesi genellikle iğne batırma,keskin-künt ucu belirleme,pamuk ile hafif dokunma testleri kullanılarak yapılır.
Muayene vücudun distal segmentlerinden(el-ayak)başlanıp proksimale doğru yapılmalıdır.
Hastanın ormal hissettiği,doğru bildiği yere kadar yapılır.İlk olarak keskin – künt ağrı (iğnenin ucu ve başı dokundurulup keskin ya da künt olup olmadığına karar verir) sonra hafif dokunma (pamuk parçası dokundurulur) muayene edilir.
Spinal Kord Yaralanma Seviyeleri :
C5: dirsek fleksörler
C6: el bileği ekstansörler
C7: dirsek ekstansörler
C8: parmak fleksörler
T1: parmak abdüktörler
L2: kalça fleksörler
L3: diz ekstansörler
L4: ayak bileği dorsifleksörler
L5: ayak baş parmağı uzun ekstansörler
S1: ayak bileği plantar fleksörler
T12 Seviyesinde Spinal Kord Yaralanması :
-Rectus Abdominis,İnternal ve Eksternal Oblik kasların fonksiyonu tamdır.
-Gövdede kontrol vardır.
-İntercostal kaslar çalıştığı için solunum iyidir.
-Pelvik elevasyon Latissumus Dorsi ve İnternal Eksternal karın kasları ile sağlanır.
-Bu seviyeden sonra artık kendine bakım ve ambulasyon hastalarda bağımsızdır.
-Yürümek için uzun yürüme cihazı yeterlidir,spinal ilaveye gerek yoktur.
-Hastalar tekerlekli sandalyeye ihtiyaç duymaz ama uzun süre yürüyeceklerse kullanılır.
-Merdiven inip-çıkabilirler.
Evde Sağlık ve Sağlık Kabini Hizmetleri
Evde Sağlık ve size en yakın Sağlık Kabini hizmetinden faydalanmak için Sosyal Hizmet Uzmanlarımızı arayın.
+90 552 221 88 33 – +90 212 873 05 07
Spinal Kord Yaralanmasında Görülen Komplikasyonlar :
SKY sonrasında gelişen nöropatik ağrılar,derin ven trombozu,kaslarda spastisite,kemiklerde osteoporoz ve kırıklar,bası yaraları,solunum fonksiyonlarında problemler,kalp ve damar sisteminde problemler,nörojenik mesane,bağırsaklarda fonksiyon bozuklukları,heterotropik ossifikasyonlar,reflekslerde bozulmalar,sringomiyeli gibi promlerde eşlik etmektedir.
Spinal Kord Yaralanmasının Rehabilitasyonu:
Spinal kord yaralanmasından sonra fizik tedavi ve rehabilitasyon çok büyük öneme sahiptir.Hedeflenen tedaviye evreler halinde bakarsak
-Faz1: Akut bakım dönemi
-Faz2:Yataktan çıkışın olduğu,egzersizler ve transferlerin öğretildiği evre
-Faz3: Cihazlamanın yapıldığı ve yürüme eğitiminin verildiği, sosyal adaptasyona geçiş evresi
-Faz4: Topluma adapte olma evresi
Faz1 (Akut dönem):
Bu dönemde kardiyopulmoner problemleri tedavi etmeye yönelik,medüller hasarı gidermeye yönelik,vücudun sıvı elektrolit dengesini kurmaya yönelik,kırık stabilizasyonu sağlanana kadar immobilizasyonu sağlamaya yönelik,2-6 hafta arasında immobilize edilen hastanın bu dönemde solunum egzersizleri,eklem hareketleri, drenajlar ile komplikasyonlarını azaltmaya yönelik bir tedavi uygulanır.
Faz2(yataktan çıkış dönemi):
Bu dönemde uzun vadedeki hedefleri belirler,ortostatik eğitim için tilt table kullanır,yatakta egzersizlere devam eder,ve ilerleyen aşamalarda paralel barda ayağa kaldırma çalışmaları yaparız.Tekerlekli sandalye için eğitim veririz.Bu evrede artık spastisite ortaya çıkar ve egzersizlerin ve germelerin önemi artar.
Faz3:
Bu verede güçlendirmeye ve enduransı artırmaya yönelik egzersizler daha önemlidir ve artırılır.Hasyaya uygun ortezin seçilmesi,ayakkabısının ve yürüme cihazlarının uygun olarak seçilmesi bu dönemde yapılır.Bu evreden artık pararlel barda tek yürüyebilmesi.merdivenleri sorunsuz çıkıp inebilmesi,transerlerini sağlayabimesi hedeflenir.
Faz4:
Bu evreden sonra hastamızın topluma entegre olmasını hedefleriz.Bu dönemde problemlerin gidişatı ve yeni problemlerin eklenip eklenmediğine bakmak için kontrol muayeneleri yapılır.Hastanın diğer insanlarla ilişkileri incelenir.
Genel olarak tedavi programına baktığımızda:
Germeleri,güçlendirmeleri,denge-koordinasyon egzersizlerini,duyusal tedavileri,transferleri ve bir çok tedaviyi kapsayan bir tedaviyi içerir.
Huzurevi mi arıyorsunuz?
Aradığınız huzurevini Sosyal Hizmet Uzmanlarımızın danışmanlığı ve referansı ile bulmak için arayın.
+90 552 221 88 33 – +90 212 873 05 07
