Yazımızda periferik sinir yaralanması konusunu inceleyeceğiz. Sinir sistemi, canlı vücudunun kendi içindeki olayları, çevresinde gelişen olayları, iç ve dış çevre arasındaki ilişkileri düzenleyen, denetleyen ve gerekli tepkiyi veren bir sistemdir. Merkezi sinir sistemimiz merkezi sinir sistemi ve periferik sinir sistemi olarak ikiye ayrılır. Periferik sinir sisteminde bulunan sinir lifleri 3 gruba ayrılır:
–Duyu(afferent)lifler: Deriden,kaslardan,tendonlardan,eklemden gelen duyuları merkezi sinir sistemine taşır.
–Motor(efferent)lifler: Merkezi sinir sisteminden aldığı uyarıyı iskelet kaslarına ve organlara iletmekle görevlidir.
–Otonomik(efferent)lifler: Ter bezleri,kıl kökleri,kan damarları gibi bir çok yerde bulunur.Salgı kontrölü ile ilgilenir.
Evde Sağlık ve Sağlık Kabini Hizmetleri
Evde Sağlık ve size en yakın Sağlık Kabini hizmetinden faydalanmak için Sosyal Hizmet Uzmanlarımızı arayın.
+90 552 221 88 33 – +90 212 873 05 07
Periferik Sinir Yaralanmalarının Sınıflandırılması
Periferik Sinir yaralanmalarının sınıflandırılmasısinirin bütünlüğüne ve sinirin fizyopatolojisine göre yapılmaktadır. Periferik Sinir yaralanmaları tam ve kısmi yaralanmalar olarak ikiye ayrılmaktadır.
Tam yaralanmalar:Etkilenen bölgedeki tüm nöronların hasarı,motor ve duyusal fonksiyonların ise tamamen kaybolması durumunda tam yaralanma olmuştur.
Kısmi yaralanmalar:Sinir nöronlarının bir kısmında hasar varlığı söz konusu iken kalan kısmında herhangi bir hasar yoktur.Motor ve duyusal fonksiyonlarda ise zayıflama söz konusudur.
Sinir yaralanmalarının Etkileri
Sinir liflerinde meydana gelen hasar sonucunda alt motor nöron paralizisi ortaya çıkar.Sinirler tarafından inerve edilen kaslarda güçsüzlük,tonusta azalma,yaralanan bölgenin distalinde motor fonksiyon kaybı görülür.Kaslarda oluşan atrofi zamanla artış gösterir ve 3 ay sonunda maksimuma ulaşır genel olarak.
Bununla birlikte duyu sinirlerinde etkilenim gözlenmesi durumunda ısı,dokunma duyusunda azalmalar;parestezi,ağrı,karıncalanma gibi durumlar meydana gelmektedir.
Otonomik sinir lifleri kesilir ise sempatik ve duyu fonksiyonlarında bozulma meydana gelir.Dokulardaki bozulma nedeniyle metabolik olaylar bozulur ve vücudun bazı bölgelerinde mesela eller-ayaklarda trofik bozukluklar meydana gelmektedir.Tırnaklarda kırılmalar artar,terleme olayı kaybolur,deri soluk,renksiz ve kurudur.
Konnektif dokuların inervasyonundaki kayıp ise kaslarda atrofiye neden olmaktadır.Eklemlerde hipermobilite söz konusudur.Kasların kullanımı azalır.Osteoporoz görülme oranı artar.Kemik kuvvetinde azalma,kemiklerin kırılma riskinde artma meydana gelir.
Huzurevi mi arıyorsunuz?
Aradığınız huzurevini Sosyal Hizmet Uzmanlarımızın danışmanlığı ve referansı ile bulmak için arayın.
+90 552 221 88 33 – +90 212 873 05 07
Periferik Sinir Yaralanmasında Hastanın Rehabilitasyon Öncesi Değerlendirilmesi
Hastayı bir çok açıdan değerlendirmek gerekmektedir.Hastaya değerlendirme süreci hakkında bilgi verilmeli,rahat ve sakin olması istenmelidir.
İlk olarak anamnez alınarak hastanın genel bilgisi,yaşı mesleği,hobileri, periferik sinir yaralanmasına neden olan sebep,hastalık süreci,ağrının varlığı ve durumu gibi bir çok konuda detaylı hikaye alınarak not edilir.
İkinci aşama olarak gözlem yapılarak hastanın postürü,ağrıdan dolayı vücudu kaçındırıp kaçındırmaması,derinin rengi,ödem gibi bir çok konuda değerlendirme yapılır.
Üçüncü aşamada palpasyon yapılarak sinir boyunca dokunma yoluyla ağrı durumu nöromadan dolayı şişlik durumu gibi bir çok konuda değerlendirme yapılır.Genellikle sinir yaralanmaalrında dokunmada ağrı oluşu çok derine doğru baskı yapıldığında ortaya çıkmaktadır,palpasyon değerlendirme için çok net sonuçlar ortaya çıkarmaz.
Dördüncü aşamada elektrodiagnostik testler yapılarak sinir iletim hızı,elektromiyografi(EMG) gibi çalışmalar yapılır.
Beşinci aşamada ağrının durumu incelenir.Ağrıya neden olan sebep,ağrının süresi,sıklığı,şiddeti,ağrıyı artırıp azaltan etmenler not edilir.
Altıncı aşamada ise motor değerlendirme yapılarak hareketler,kas gücü,hareketlerin hızları gibi durumlar kontrol edilir.Kas grupları için fonksiyonel testler yapılır.Skorlama sistemleri kullanılabilir,hastanın kompanse ettiği hareketler saptanır.
Yedinci aşamada duyular değerlendirilir.Sıcak-soğuk ayrımı,iki nokta diskriminasyonu,vibrasyon,pozisyon duyusu,dokunma duyusu gibi duyulara bakılır.
Sekizinci aşamada otonomik değerlendirme yapılır.Hastanın derisinden renk ısı gibi durumlara,tüylerin dikleşme oranındaki azalmaya,cildin görünümü tırnaklardaki değişikler gibi trofik bozukluklara bakılır.
Son aşamada fonksiyonel bir değerlendirme yapılır ve hastanın yürümesine,koşmasına,merdiven inip çıkmasına,kavramasına vb. bir çok fonksiyonuna yönelik değerlendirmeler ve testler yapılarak değerlendirme yapılır.
Tedavi ve Rehabilitasyon
Periferik Sinir yaralanmalarında tedavi için belirleyici unsurumuz etkilenen sinir liflerinin inerve ettiği kaslardaki duyusal ve motor cevabın ölçüsü olmaktadır.Tedavinin tipi ve ilerleyişi bu unsur üzerine planlanmaktadır.Değerlendirilen hastamıza etkileri en aza indirecek, kayıpları azaltacak ve fonsiyonları eski haline döndürecek bir fizyoterapi programı terapist tarafından belirlenir.Tedavide hasara uğramış sinirin rejenerasyonunu hızlandırmak, komşu yumuşak dokuları korumak; ödemi, ağrıyı, atrofiyi, eklemlerdeki tutulumu engellemek hedefler arasındadır.
Fizyoterapide Kullanılann Yöntemler
Tedavi hastaya göre değişiklik göstermekle birlikte genel semptomlara yönelik belli başlı uygulamalar yapılmaktadır. Ödem,ağrı ve inflamasyonun giderilmesi için soğuk uygulamalar, bandajlamalar, elevasyon uygulaması, pozisyonlama, hidroterapi ve ortez uygulaması yapılmaktadır.Ağrı durumu periferik sinir yaralanmalarında tam yaralanma durumunda pek görülmez iken kısmi yaralanmalarda görülmektedir.
Ağrı içinde akut dönemde soğuk uygulama ve TENS cihazı kullanılmaktadır. Sinir rejenerasyonunu artırmak için elektrik sitümülasyonundan faydanılınabilir. Kas kuvveti artırılır, iyileşme hızı artırılır, kas kütlesi ve yorgunluk kapasitesi artırılır.
Elektirik stimülasyonu ile başlanan tedavide aktif harekete geçiş ile elektrik stimülasyonunun yerini aktif ve zamanla dirençli egzersizler almalıdır.Tabiki bu dönemde olmazsa olmaz egzersizdir.İlk günlerinde tolere edilemese bile en erken zamanda egzersize başlanmalı, atrofiler adezyonlar eklem limitasyonları engellenmelidir. Hasta pozisyonlanılarak oluşabilecek bası yaraları önlenmeli, deformiteler engellenmeli, cilt bakımı iyi yapılmalıdır.
Daha çok pasif hareketlerle başlayan tedavi süreci aktif ve dirençli egzersizler ile ilerletilmeli, hasta eğitimi verilmelidir.Bu dönemde bizim için en önemli durumlardan biride hasta ve hasta yakınının bilgilendirilmesi, önemli konularda uyarılmasıdır.Hastanın kaçınması gereken hareketler ,alışkanlıklar belirlenmeli hasta ve yakını bilgilendirilmelidir
Ev içinde düzenlemeler yapılarak hastanın daha rahat bir dönem geçirmesi ve oluşabilecek yeni sorunlardan korunması gerekmektedir.Etkilenmiş bölge fazla sıcaktan fazla soğuktan, çok sivri cisimlerden korunmalıdır.Duyusal bir bozulma olan hastalarda duyu eğitimi verilmeli, farklı tip ve boyuttaki cisimler ile duyular artırılmaldır. Çevre, ev ve iş düzenlemesi yapılmalı hastanın kompasyonuna göre daha rahat ve tehlikesiz yaşam ve çalışma ortamları düzenlenmelidir.
Evde fizyoterapi hizmetleri, evde fizik tedavi, evde fizik tedavi rehabilitasyon
Evde Sağlık ve Sağlık Kabini Hizmetleri
Evde Sağlık ve size en yakın Sağlık Kabini hizmetinden faydalanmak için Sosyal Hizmet Uzmanlarımızı arayın.
+90 552 221 88 33 – +90 212 873 05 07
